savitribai phule

         “AajacaI BaartIya maihlaa AaiNa jaagaitk maihlaa idna”

–    rahula kOlaasa pgaaro

     AmaoirkotIla nyaUyaa^k- yaa SahratIla vas~aoVaogaat kama krNaara jaao kamagaar vaga- haota %yaat s~IyaaMcaI saM#yaa laxaiNaya haotI. yaa s~I kamagaaraMnaI 08 maaca- 1908 raojaI $Tgasa- caaOkat Bavya inadSa-nao kolaI. %yaaMcyaa p`mauK maagaNyaa hao%yaa : dha tasaaMcaa idvasa kravaa. kamaacyaa izkaNaI saurixatta imaLavaI. maalama%ta iSaxaNa vaNa- ikMvaa ilaMga yaacaa ivacaar na krta s~IyaaMnaa saava-i~k p`aOZ matdanaacaa h@k imaLavaa. (a eoithaisak GaTnaocyaa smarNaaqa- dusa–yaa AaMtraraYT/Iya maihalaa pirYadot 08 maaca- ha jaagaitk maihlaa idna mhNaUna svaIkaravaa ha zrava savaa-naumato pasa krNyaat Aalaa.

     Baartat mauMba[- yaoqao pihlaa 08 maaca- ha maihlaa idvasa 1943 saalaI saajara krNyaat Aalaa. kaL badlalaa tSaa s~IyaaMcyaa maagaNyaahI badlat gaolyaa. s~IyaaMcao samaajaatIla sqaana baLkT haot gaolao. AaiNa Aaja s~Iyaa sava-ca xao~at DaoLo idpvaNaarI kamaigarI krt Aahot. maa~ ha badla TPPyaa TPPyaanao haot gaolaolaa Aaplyaalaa idsatao. ]Mbarzyaacyaa Aat caulamaUla saaMBaaLNaarI BaartIya s~I ]Mbarza AaolaaMDUna GaratIla k%yaa- pu$Yaacaa AaiNa AaQaar banalaI. tI nausatI Garabaahorca pDlaI naahItr sposavaa^k k$na AasamaMt padak`aMt k$ laagalaI. yaabaabat s~IyaaMcao ivaSaoYat: BaartIya s~Icao kravao tovaZo kaOtuk kmaIca Aaho.

     8 maaca- jaagaitk maihlaa idna mhNaUna AapNa maaozyaa ]%saahanao saajara krtao. idvasaBar SauBaocCaMcaa saaoSala imaDIyaavar jaNaU pa}saca pDt Asatao. SaaLa ka^laojaosa ba^Mka sarkarI kayaa-layaaMmaQyao s~IyaaMcaa gaaOrva kolaa jaatao. rajakIya saamaaijak SaOxaiNak Aaiqa-k [. xao~at BarGaaosa yaaogadana doNaarI s~I AaiNa tIcyaa kayaa-caa gaaOrva krNyaacaI saMQaI sagaLIkDo naomakI saaQalaI jaato. yaamaQyao s~I Sa@tIcaa jaagar s~IyaaMcaI p`gatI Abalaa kSaI sabalaa JaalaI yaabaabat BaaYaNao idlaI jaatat. AajacaI s~I pu$YaaMcyaa baraobarInao ikMbahunaa kahI xao~at tr pu$YaaMpoxaahI AiQak caaMgalaI kamagaIrI krto yaacao kaOtuk kolao jaato. AaiNa AaoGaa AaoGaanao to laa[-k AaiNa SaoArhI kolao jaato.

     Aata tumhI mhNaala yaat ibaGaDlao kuzo Æ jar maihlaaMnaI A%yaMt ivaYama p`itkUla pirisqatIt svakt-%vaavar yaSaacaI iSaKro sar kolaI. Aaplyaa p`itBaocyaa tojaanao samaajaat koMd`sqaanaI sqaana inamaa-Na kolao. tr kaOtUk krayalaa kaya hrkt Aaho Æ AamhI kaOtUkhI krayacao naahI kaya Æ tr ima~hao na@kIca kaOtUk kravao pNa manaapasaUna krNaar Asaala trca kravao. naahItr Aaho jaagaitk maihlaa idna Ana\ kr kaOtUk AaiNa baakI idvasa Katoya nava–yaacaa maar. AsaM k$na caalaNaar naahI.

Aaja BaartIya s~I Aaplyaa AMgaBaUt gauNa kaOSalyaanao jagaat naava kmaavato Aaho. samast BaartIya s~IyaaMcao yaabaabat AiBanaMdna navho navho i~vaar AiBavaadna ÑÑ AiBavaadna yaasaazI karNa jyaa doSaat s~IyaaMnaa iSaxaNaacaI baMdI haotI jyaa doSaat s~IyaaMnaa caula AaiNa maUla saaMBaaLNyaaiSavaaya dusaro AayauYya navhto jyaa doSaat s~IyaaMnaa payaatIla vaahana mhTlao jaat haoto jyaa doSaat is~yaaMnaa Aaplyaa ptIcyaa maR%yaunaMtr %yaacyaa jaL%yaa icatot ijavaMtpNaI ]DI Gao}na jaIvana saMpvaavao laagat haoto jyaa doSaat is~yaaMnaI iSakNaM AaiNa %yaaMnaa iSakNaM ho pap maanalao jaat haoto jyaa doSaat is~yaaMcyaa matalaa kaDIcaIhI ikMmat navhtI jyaa doSaat s~IyaaMnaa ]Mbarza AaolaaMDNyaacaI prvaaNagaI navhtI jyaa doSaat s~I svaatMHyaasa laayak naahI Asao maanalao jaat haoto jyaa doSaat s~Ilaa kayama duyyama djaa-caI vaagaNaUk idlaI jaat haotI. jyaa doSaat s~I gaulaamaaMcaI baaolaI laavaUna KrodI ivak`I kolaI jaat haotI. %yaa doSaatIla s~Inao Aaja nausata ]Mbarzaca AaolaaMDlaa naahI tr sposa vaa^k krto Aaho. AajacaI s~I naaokrI vyavasaaya yaaogya irtInao saaMBaaLto Aaho to hI Gar saMsaaracaI jabaabadarI saaMBaaLUna.ho ivaSaoYa.

   AajacaI svaavalaMbaI kt-u%vavaana KMbaIr Aa%mainaBa-r svatM~ ASaI JaalaolaI AapNa pahtao. maa~ tI inaBa-ya JaalaI Aaho kaÆ tI kamaacyaa izkaNaI saurixat Aaho kaÆ tI basa To/na T^@saI maQyao saurixat Aaho kaÆ tI Aaplyaa Garat saurixat Aaho kaÆ tr maaozyaa Kodanao yaa sava- p`SnaaMcao ekca ]%tr Aaho  “naahI”. naahI tI AjaUna inaBa-ya JaalaolaI naahI. tI kamaacyaa izkaNaI saurixat naahI. tI basa T/ona T^@saI maQyao saurixat naahI. AaiNa tI Aaplyaa GarathI saurixat naahI. ho vaastva AapNa maanya kolao paihjao.

   varvar sagaLM Alabaola Baasat AsalaM trI pirisqatI [tkI gaMBaIr Aaho ik tIlaa Aa[-cyaa gaBaa-tca maarlao jaat Aaho. AaiNa %yaa maasaacyaa gaaoLyaalaa kcarakuMDIt ikMvaa naalyaat foklao jaato %yaacao puZo kaya haoto klpnaahI krvat naahI. barM yaatUnahI jyaa bacaavatat janmaalaa yaotat %yaaMnaa puvaa-par caalaU Asalaolao “baa[-caI jaat” “dusa–yaa Garcaa ikraNaa” “kacaocaM BaaMDM” “prGarcaM doNaM” ASaI laobalaM AgadI janmaapasaUna laavalaI jaatat. ho [t@yaavar qaaMbat naahI tr ektfI- p`omaasa nakar idlaa mhNaUna A^isaD hllao k$na caohra ivad`up kolaa jaatao. huMDa idlaa naahI mhNaUna jaIvaMt jaaLlao jaato. ho hI qaaoDM vaaTavaM kI kaya karNa s~IyaaMivaYayaI jaItko mhNaUna gaunho haotat %yaat laOMigak A%yaacaaracao p`maaNa savaa-iQak Aaho. %yaatIla AmaanaUYata ihMs~ta %yaatIla pSaUta ih kaoNyaa pSaulaahI laajavaola. Aaja 2 vaYaa-Mcyaa naajaUk inaragasa baalaIkopasaUna to 80 vaYaa-Mcyaa AajaIpya-Mt vaasanaaMQa pu$YaaMcyaa paSvaIk A%yaacaaralaa baLI pDtat.

   Baartasaar#yaa sausaMskRt doSaat Asao ka GaDtM yaacaI jar karNao SaaoQaUna paihlaI tr Aaplyaa laxaat yao[-la ik s~Icaa saaMBaaL krNyaacyaa bahaNyaanao tIlaa kayama Aaplyaa maUzIt zovaNyaacaI vaa[-T savaya Aaplyaa pu$Ya p`Qaana samaajaalaa laagalaolaI Aaho. karNa pu$Ya sa%tak samaajaat pu$YaaMcao mah%va kmaI hao} nayao mhNaUna s~Ilaa DavalaNao Baaga Aaho. naahItr pu$YaaMcao vaca-sva ihravalao jaaNyaacaI Sa@yata Aaho. karNa s~I ih maULat hrhunnarI Asato AaiNa pu$YaaMcyaa tulanaot AiQak sarsahI. mhNaUnaca ih kQaI Aaplyaa Dao[-jaD hao} nayao mhNaUna hjaarao vaYaa-MpasaUna s~IyaaMnaa dyyama vaagaNaUk idlyaa jaat Aaho. yaabaabat jar kaoNaI Aaxoap Gaotlaa tr laagalaIca $ZI prMpra caalaIirtI yaaMcaI kvacakuMDlao paMGarlaI jaatat.

yaacao karNa Asao kI Aaplyaalaa ivasar pDlaa Aaho tao C~ptI iSavaajaI maharajaaMcaa jyaaMnaa mausalamaana Sa~Ucyaa trNyaa Ana\ sauMdr saUnaolaa pahUna Aaplyaa Aa[-caI AazvaNa JaalaI. Ana\ %yaaMnaI caaoLI baaMgaDI k$na itlaa sanmaanaanao prt pazvalaI. jyaaMnaI Aaplyaa vatnadar paTlaacao hatpaya taoDlao karNa %yaanao garIba kuNabyaacyaa paorIvar A%yaacaar kolao. [tkoca navho tr sakujaI gaayakvaaD naavaacyaa saonaaptInao 27 idvasa ikllaa laZvaUna kDvaI JaUMja doNaarI jaI s~I ikllaodar haotI saaiva~Ibaa[- ijacao naava tIcyaavar balaa%kar kolaa. mahrajaaMnaI %yaa saonaaptIcao DaoLo kaZlao AaiNa janmaBar tu$Mgaat DaMbalao.

Aaplyaalaa ivasar pDlaa Aaho tao maha%maa jaaoitrava fulyaaMcaa jyaaMnaa s~IyaaMnaa iSakvalao mhNaUna vayaacyaa 21 vaYaI- Aaplao Gar saaoDavao laagalao. samaajaanao baihYkar Taklaa. %yaaMnaa AaiNa %yaaMcyaa p%naI saaiva~Ibaa[- yaaMnaa jaIvao maarNyaacaI sauparI idlaI gaolaI. jaaoitravaaMnaI kaZlaolaI maulaIMcaI SaaLa ih BaartatIla pihlaI maulaIMcaI SaaLa Ana\ saaiva~Ibaa[- (a pihlyaa s~I iSaxaIka. %yaaMcyaamauLoca AajacaI s~I iSakU Sakto Aaho. kovaZo to qaaor kaya-. jaaoitravaaMnaI p`qama Aaplyaa p%naIsa saaiva~Ibaa[-sa iSakvalao AaiNa naMtr sava- jaatItIla maulaIMnaa iSakvaNyaacaa QaDaka laavalaa. Paihlaa ivaQavaa puna-ivavaah jaaoitravaaMnaI saaiva~Ibaa[-Mcyaa madtInao laavalaa.pihlao baalah%yaa p`itbaMQak gaRh AaiNa p`saUtIgaRh saaiva~Ibaa[- AaiNa jaaoitravaaMnaI sau$ kolao.

Da^.baabaasaahoba AaMbaoDkr yaaMnaI s~I pu$Ya samaanata s~I dasyaaMt yaasaazI kolaolyaa kayaa-caa Aavaaka evaZa maaoza haota ik tao %yaa kaLatIla samaajaalaa pcavatahI Aalaa naahI. %yaacao ]dahrNa mhNajao ihMdU kaoD baIla. Da^.baabaasaahobaaMnaI BaartIya saMivaQaana kolaolyaa s~IivaYayak trtUdI :

AnaucCod 14 : rajakIya Aaiqa-k AaiNa saamaaijak samaanata.

AnaucCod 15 : ilaMga AaQaairt BaodBaavaasa manaa[-.

AnaucCod 15³3´ : s~IyaaMcyaa ]nnatIsaazI sakara%mak BaodBaavaacao t%va.

AnaucCod 39 : samaana kamaasaazI samaana vaotna AaiNa jagaNyaacaa samaana AiQakar.

AnaucCod 42 : kamaacyaa izkaNaI yaaogya vaatavarNa AaiNa ma^Tina-TI irlaIf.

AnaucCod 51 ³A´³k´ : s~IyaaMcyaa SaIlaacyaa japNaUkIbaabat.

Aaplyaa mahapu$YaaMcao %yaaMcyaa kayaa-cao %yaaMcyaa s~I ivaYayak ivacaaraMcao Ana\ vyavaharaMcao AgadI jaaNaIvapuva-k smarNa k$na tsao AacarNa krNyaacaa p`ya%na kolyaasa kDolaaoT haoNaar naahI yaacaI Ka~I baaLgaa.

                                           

           

       laoKna : rahula kOlaasa pgaaro

       maao.naM.9975210120